Je zult er waarschijnlijk vaker over hebben gehoord, maar wat is zwangerschapsvergiftiging precies?
Zwangerschapsvergifiting is een ziekte die je tijdens de zwangerschap en tevens ook na de bevalling nog kunt krijgen. In de meeste gevallen krijg je het ook pas na de 24ste week van de zwangerschap. In totaal krijgt circa 15% van alle zwangere vrouwen er mee te kampen. Per persoon kan het verschillen welke soort zwangerschapsvergiftiging je last van kunt krijgen.
De oorzaken van zwangerschapsvergifitiging
Ten eerst moet duidelijk worden gemaakt dat zwangerschapsvergiftiging helemaal niks met voeding te maken heeft, wat best vreemd klinkt gezien de naam. Als we kijken naar de medische term, dan betekent zwangerschapsvergiftiging dat er op een bepaald moment tijdens de zwangerschap complicaties ontstaan, door een ’te’ hoge bloeddruk, wat ook wel hypertensie wordt genoemd.
Het wordt daarom vak ook wel zwangerschapshypertensie genoemd. Een te hoge bloeddruk kan voor verschillende complicaties zorgen, hierdoor is het belangrijk geen controles over te slaan. Hier wordt de bloeddruk goed in de gaten gehouden en kan dit ook op tijd behandeld worden wanneer dit nodig is.
Het probleem bij deze ziekte is dat er geen duidelijke oorzaken zijn. Wel zijn er een aantal risicofactoren die invloed hebben bekend. Welke hieronder worden uitgelicht.
- Vrouwen boven de 35 jaar hebben een verhoogde kans op zwangerschapsvergiftiging.
- Wanneer je zwanger bent van een meerling is de kans ook groter.
- De kans dat je zwangerschapsvergiftiging krijgt is het hoogste bij de eerste zwangerschap, daarna neemt het risico af.
- Een hoge bloeddruk, suikerziekte of een afwijkende stofwisseling verhogen de kans.
- Erfelijkheid kan ook een rol spelen, de kans is twee keer zo groot dat je het ook krijgt.
Er kunnen verschillende vormen van zwangerschapsvergiftiging worden onderscheiden.
Namelijk de volgende vier vormen:
- Zwangerschapshypertensie: hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap.
- Pre-eclampsie: hoge bloeddruk en eiwitverlies in de urine.
- Eclampsie: hoge bloeddruk, eiwitverlies en stuipen.
- HELLP-syndroom: afbraak van rode bloedcellen, een tekort aan bloedplaatjes en verstoring van de leverfunctie.
Pre-eclampsie
Bij pre-eclampsie (toxicose) heb je naast de hoge bloeddruk ook een te grote afvoer van eiwitten uit je lichaam. Hierbij komen verschillende symptomen voor. Dit kan zijn hoofdpijn, tintelingen in de vingers, misselijkheid, wazig zien of vochtophopingen in de enkels, handen en gezicht.
Het gevolg van pre-eclampsie is dat het zorgt voor een verminderde werking van de moederkoek, ook wel placenta genaamd. Hierdoor krijgt het ongeboren kindje te weinig voedingstoffen waardoor hij minder goed groeit en ontwikkelt. Ten slotte kan het zorgen dat organen als bloedvaten, lever en nieren minder goed functioneren wat gevaarlijk is.
HELLP syndroom
De tem is afgeleid van Hemolysis (bloedafbraak), Elevated Liver enzymes (leverfunctiestoornissen) and Low Platelets (verminderd aantal bloedplaatjes). Ook hierbij is sprake van een hoge bloeddruk, vochtophopingen en eiwitverlies. Wat ook weer kan leiden dat het kind niet goed groeit en ontwikkelt.
De klachten die je bij dit type syndroom krijgt zijn hoofdpijn, misselijkheid en pijn in het bovenste gedeelte van je buik. De gevolgen van het syndroom zijn groter dan bij pre-eclampsie. Neem daarom altijd contact met je huisarts of gynaecoloog.
Eclampsie
Dit is de meest ernstige vorm van zwangerschapsvergiftiging/zwangerschapshypertensie. Het kan namelijk levensbedreigend zijn, voor zowel moeder als kind. Het moet daarom ook in het ziekenhuis behandeld worden. Bij eclampsie krijg je stuiptrekkingen, je krijgt stuipen die in vergelijking staan met een epileptische aanval. Waardoor je ook bewusteloos kan raken.
Het kan ontstaan door een zeer hoge bloeddruk en vaatprobleem in de hersenschors. Het komt voor bij 1 op de 200 zwangere vrouwen die ernstige pre-eclampsie of het HELLP syndroom hebben gehad. Dit is ook de reden dat er pre-eclampsie bestaat en eclampsie. Dit heeft ernstigere gevolgen.
De klachten die voor kunnen komen zijn een verhoogde prikkelbaarheid, toegenomen reflexen, het gevoel dat een band strak om je buik zit, hoofdpijn, tintelingen in je handen, toenemende vochtophoping en je kunt flitsen of sterretjes zien.
Behandeling zwangerschapsvergiftiging
Wanneer je zelf merkt dat je last hebt van een te hoge bloeddruk, geef dit dan meteen door aan je huisarts, verloskundige of gynaecoloog. Zij kunnen er achter gekomen dat je zwangerschapsvergiftiging hebt.
Wanneer je niet weet, zal het waarschijnlijk geconstateerd bij de controles tijdens de zwangerschap.
Wanneer het geconstateerd is, is er vaak maar een oplossing om de moeder niet verder in gevaar te brengen. En dat is het halen van de baby. Wanneer de baby echter nog niet volgroeid is, dan is dit geen wenselijke oplossing. In hele ernstige gevallen kan de baby zelfs overlijden. In sommige gevallen wordt de bevalling ingeleid, waardoor je een keizersnede krijgt.
Bij de constatering van zwangerschapsvergiftiging zullen er meerdere onderzoeken worden verricht om zo goed mogelijk op de situatie te kunnen inspelen. Denk hierbij aan:
- Bloedonderzoek
- CTG of echo’s
- Onderzoek naar de bloeddruk
Dit allemaal om zo goed mogelijk de toestand van de moeder en baby te bepalen. Een arts kan ook medicijnen voorschrijven, dit is afhankelijk van de toestand.
Is zwangerschapsvergiftiging te voorkomen?
Het is niet te voorkomen, dat staat vast. Wel is het goed om zo vroeg mogelijk er bij te zijn, hoe eerder hoe beter. Belangrijk zijn de controles, op deze wijze kan een arts er snel achter komen. Ook goed contact met je arts is belangrijk, als je merkt dat je meer klachten krijgt tussen de controles kun je natuurlijk altijd je arts contacteren. Zo kun je er toch eerder bijwezen mochten het ernstige klachten zijn.
Verschillende onderzoeken hebben aangegeven dat het nemen van extra vitamine D het risico kan verlagen. Wanneer je van je zelf weet dat je een hoge bloeddruk hebt, dan is het belangrijk dat je dit ook op tijd doorgeeft aan je arts of gynaecoloog.
Herstel van een zwangerschapsvergiftiging
Je kunt volledig herstellen, al kan dit proces wel lang duren. Het herstelproces verschilt bij iedereen, belangrijk is dat je altijd de tijd neemt. In de meeste gevallen moet je tot circa twee weken in het ziekenhuis zitten, waarna thuis verder hersteld kan worden. De wijze waarop je bevalt speelt ook een rol op het herstel. Zo zal je sneller herstellen van een natuurlijke bevalling dan via een bevalling via een keizersnede.
Om het proces goed te verwerken is het verstandig hierover te praten. Het is vaak een emotioneel zware tijd geweest voor jou, maar ook voor je partner en familie die zich ongerust maakten. Ook kan het zijn dat je niet alles herinnert wat er allemaal is gebeurd. Daarom is het ook goed om na te gaan wat er allemaal is gebeurd, hier kun je over praten met je huisarts of gynaecoloog.
