Een belangrijke mijlpaal in de opvoeding van je kind is het moment waarop je kind gaat studeren. Maar wat moet je weten en waar moet je allemaal aan denken? Waar moet je rekening mee houden? Er komt naast de emotionele en trotse kant van deze gebeurtenis veel regelzaken bij kijken. Om jou als ouder een overzicht te geven, vindt je in dit artikel alles wat je moet weten als je kind gaat studeren. Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met een docent die jaren (als studiekeuze begeleider) heeft gewerkt binnen het middelbaar beroeps onderwijs.
Je kind gaat studeren
Na het voortgezet onderwijs gaat je kind een vervolg studie kiezen. Afhankelijk van welk niveau je kind heeft afgesloten op het voortgezet onderwijs, kan het kiezen uit een vervolg opleiding op MBO, HBO of universitair niveau. Wat ook een rol speelt bij de keuze voor het niveau, is de opleiding die je kind graag wil doen. Wil het bijvoorbeeld graag een timmerman worden, dan zal je kind zeer waarschijnlijk voor een opleiding kiezen op het MBO. Wil het chirurg worden, dan zal hij een studie moeten gaan doen op universitair niveau. Naast het niveau en de keuze voor de opleiding, speelt ook nog iets anders een rol. De manier waarop jouw kind leert, kan ook onderdeel zijn van de keuze die gemaakt gaat worden. Zo leert het ene kind sneller door te doen, terwijl de ander juist meer analytisch is. Hoe kinderen leren en jij dat kan stimuleren, kun je hier lezen.
Middelbaar beroeps onderwijs
MBO (middelbaar beroeps onderwijs) werkt met verschillende niveaus: niveau 1, 2, 3 en 4. Per niveau zijn er verschillende toelatingseisen. Op rijksoverheid.nl staat alles precies uitgelegd. Voor het gemak zetten wij ze hier samengevat op een rij.
Niveau 1 (entreeopleiding):
- De leerling voldoet niet aan de toelatingseisen voor niveau 2, 3 of 4
- De leerling moet op 1 augustus minimaal 16 zijn
Niveau 2 (basisberoepsopleiding):
- De leerling moet in bezit zijn van VMBO diploma
- De leerling moet kunnen aantonen dat hij/zij 3 jaar lang havo of vwo succesvol heeft doorlopen
Niveau 3 (vakopleiding) en niveau 4 (middenkaderopleiding):
- De leerling moet in bezit zijn van een VMBO diploma
- De leerling moet kunnen aantonen dat hij/zij 3 jaar lang havo of vwo succesvol heeft doorlopen
Niveau 4 (specialistenopleiding):
- De leerling moet in bezit zijn van een niveau 3 (vakopleiding) diploma
- De leerling moet kunnen aantonen dat hij/zij 4 jaar lang havo of vwo succesvol heeft doorlopen
- De leerling heeft een VMBO diploma (minimaal kader niveau).
Hoger beroeps onderwijs
Wanneer je kind gaat studeren op HBO niveau dan zijn de toelatingseisen vrij simpel. De leerling moet een havo, vwo of mbo niveau 4 diploma hebben. Zijn voorgaande eisen niet het geval, dan kun je kind wanneer het 21 is een toelatingstoets doen. Wanneer hij deze behaalt, dan kan je kind als nog toegelaten worden tot een studie op het HBO
In principe gaat het bij het HBO hetzelfde als op het MBO. Een keuze maken voor de opleiding en inschrijven. Twijfelt je kind nog tussen een aantal opleidingen, dan is een meeloopdag misschien een optie. Het woord spreekt voor zich, je loopt een dagje mee met een opleiding naar keuze. Zo kan er een duidelijk beeld worden gecreëerd.
Als de keuze is gemaakt is het belangrijk dat je kind zich snel inschrijft. Bij sommige hogescholen is het namelijk zo, dat je in de maand mei ingeschreven moet staan. Dit omdat er een loting op de studie is. Dit heeft te maken met het beperkt aantal plaatsen dat beschikbaar is binnen de betreffende opleiding.
Universitair onderwijs
Wanneer je kind gaat studeren op universitair niveau, dan moet het minimaal een VWO diploma hebben behaald. In sommige gevallen kan je kind ook worden toegelaten tot de universiteit na het behalen van de propedeuse op het HBO. Voor sommige studies op de universiteit gelden aanvullende eisen. Dit heeft dan vaak te maken met het vakkenpakket wat je kind wel of niet heeft gehad op het VWO.
Gaat je kind studeren aan de universiteit dat zal het de eerste drie jaar een bachelor opleiding volgen. Na die drie jaar zal er een master gekozen moeten worden. Dit is de daadwerkelijke richting waarin je kind afstudeert. Bijvoorbeeld drie jaar de opleiding bachelor psycholoog en in de masterfase wordt er gekozen voor klinische psychologie.
Numeres Fixus
Net als op het HBO geldt voor een aantal studies een numeres fixus. Dit houdt in dat er een loting op de studie zit. Voorheen werd de loting centraal gedaan en ging het vaak op basis van cijfers en het diploma. sinds het schooljaar 2017-2018 is dit veranderd. Scholen doen nu zelf de loting. Er zal dus meer naar de aanstaande student gekeken worden als persoon. Wat zijn de kwaliteiten, in plaats van wat zijn de cijfers.
Opleiding kiezen
Het kiezen van een opleiding is ook niet zomaar iets. Als je kind gaat studeren is het belangrijk dat hij/zij een opleiding kiest die goed bij hen past. Scholen ,zoals het ROC, organiseren elk jaar open dagen zodat kinderen genoeg informatie kunnen verzamelen om een keus te maken. Gelukkig wordt er op veel voorgezet onderwijs scholen veel aandacht geschonken aan de studiekeuze van je kind. Zo wordt er gekeken naar het niveau, maar voornamelijk naar de interesse die het kind heeft. Jij als ouder hebt hier ook een belangrijke rol in. Praat met je kind over wat hij graag zou willen doen. Maar ook wat hij zichzelf ziet doen wanneer hij 40, 50, maar ook 70 jaar oud is. Denk ook na over de kansen op de arbeidsmarkt! Neem ook eens een kijkje op startstuderen.nl. Daarop vindt je veel informatie die bruikbaar is bij de studiekeuze van je kind.
Is de keus gemaakt? Dan is het tijd om je aan te melden. Bij de meeste opleidingen wordt een intakegesprek gehouden voordat je wordt toegelaten. Dit geldt voor zowel MBO als HBO scholen. In sommige gevallen moet er een toelatingsopdracht worden gemaakt.
Studeren en financiën
Met het oog op de financiën komt er ook aardig wat bij kijken als je kind gaat studeren. Er moet namelijk schoolgeld, boekengeld, excursie geld etc betaald moeten worden. Voor een deel kan je kind hiervoor gebruikmaken van de mogelijkheden die de DUO biedt. Een deel (of in sommige gevallen alles) zal zelf betaald moeten worden door je kind of jouw als ouder. Bekijk ook eens de opties die je hebt bij de instelling waar je kind gaat studeren. Soms zijn er potjes beschikbaar waar jij als ouder (of jouw kind) aanspraak op kan doen. Zo zijn er potjes voor schoolgeld, boeken, laptops etc.
Dienst uitvoering onderwijs
Als je kind gaat studeren moet er van alles geregeld worden buiten het kiezen van een opleiding. Studiefinanciering kan worden aangevraagd bij de DUO (dienst uitvoering onderwijs), net zoals het studentenreisproduct. Een leerling krijgt pas studiefinanciering als hij/zij 18 jaar is. Sinds kort is het zo dat elke mbo-leerling een studentreisproduct kan krijgen, daar hoef je geen 18 jaar meer voor te zijn. Maar hoe vraag je dit nou allemaal aan? Op duo.nl staat alles netjes aangegeven. Hier staat het samengevat op een rijtje.
Studiefinanciering
Het is mogelijk om studiefinanciering aan te vragen wanneer je kind gaat studeren. Dit is een lening, die jouw kind later (na de studie) moet terugbetalen. Naast de lening kan je kind ook een studentenreisproduct aanvragen en/of een aanvullende beurs. Zowel het reisproduct als de aanvullende beurs zijn giften, mits je kind zijn diploma behaald. Of jouw kind in aanmerking komt voor een aanvullende beurs is afhankelijk van het inkomen van jouw (en je partner). Hieronder kun je lezen wanneer je kind in aanmerking komt voor het studentenreisproduct
Studiefinanciering op MBO:
- Hiervoor geldt de regel dat je een voltijd opleiding moet volgen
- Vraag drie maand voor de start van de opleiding studiefinanciering aan
- Op duo.nl kan je berekenen hoeveel je krijgt
- Log in met je DigiD om de studiefinanciering aan te kunnen vragen
- Een kwartaal na de 18e verjaardag van je kind gaat de studiefinanciering in en stopt de kinderbijslag.
Studiefinanciering op HBO en Universiteit:
- Hier moet ook een voltijd opleiding worden gevolgd
- Studiefinanciering krijg je tot je 30e
- Is je kind al 18, dan gaat de studiefinanciering in vanaf het begin van de studie
- Log in met je DigiD om de studiefinanciering aan te kunnen vragen.
- Doe dit minimaal drie maanden voor de start van de studie.
Studentenreisproduct
Sinds kort is de minimumleeftijd van 18 jaar afgeschaft en krijgt ook elke mbo-leerling een reisproduct. Dit product wordt een gift als er binnen 10 jaar een diploma wordt gehaald. Hoe werkt dit? Ook dit moet geregeld worden via DUO:
- Je moet studiefinanciering aanvragen voordat je een reisproduct aanvraagt
- Schaf een persoonlijke OV-chipkaart aan (dit kan via ov-chipkaart.nl)
- Koppel het studentenreisproduct aan de persoonlijke OV-chipkaart (dit kan via studentenreisproduct.nl)
- Als al het bovenstaande gedaan is, laad je het product op je OV-kaart via een ophaalpunt bij een station
Conclusie
Het is een hoop geregel. Maar het gaat natuurlijk wel om de toekomst van je kind. Besteed er tijd aan!
Kijk ook met je kind mee en biedt hulp als het gaat om de inschrijving en de aanvraag bij DUO. Dit omdat er wel eens wat over het hoofd gezien wordt, met als gevolg dat je kind een probleem kan krijgen met de aanmelding van de studie of het niet ontvangen van studiefinanciering. Laat je kind ook goed beseffen wat het betekent om een lening bij de DUO aan te gaan. De lage rente lijkt positief, maar denkt je kind daar ook nog zo over wanneer hij klaar is met zijn studie en net aan het werk is?
Wij hopen jou als ouder met dit artikel te hebben geïnformeerd over alles wat er bij komt kijken als je kind gaat studeren. Mocht je nog vragen of opmerkingen hebben laat het ons dan weten.
Afbeelding: Pexels.com en duo.nl
