Tijdens de zwangerschap zwemt de foetus in de baarmoeder in het vruchtwater. Dit vruchtwater is eigenlijk een vruchtvlies met vocht. Het heeft diverse eigenschappen en is van groot belang. Het biedt namelijk bescherming voor het kind, zo zorgt het dat je baby weinig last krijgt van stoten en duwen. Het vruchtwater wordt in het begin van de zwangerschap ook al aangemaakt door de moeder, vanaf circa de 10de week in de zwangerschap maken de nieren van van het ongeboren kind het vruchtwater grotendeels aan. De foetus slikt hierbij constant het vruchtwater in en plast het als ware weer uit.
Het vruchtwater heeft diverse functies, zoals hierboven beschreven biedt het bescherming aan, maar hiernaast zijn er meer functies hiervan. Namelijk:
- Het zorgt voor een constante omgevingstemperatuur voor de baby
- Het helpt de longen te ontwikkelen
- Het bevordert de ontsluiting op het moment van bevalling
Het heeft dus zeer belangrijke functies.
Hoe verder je in de zwangerschap zit, hoe meer het vruchtwater toeneemt. Op circa 16 weken bedraagt het volume 150 ml, na 7 maanden 1000 tot 1500 ml en op 7 tot 40 weken bedraagt dit 700 tot 800 ml. In veel gevallen is er een kwart meer vruchtwater dan normaal, dit betekent dat er te veel vruchtwater is. Dit wordt ook wel polyhdramnion genoemd. Het komt regelmatig voor, ongeveer 1 op de 100 zwangerschappen heeft hier last van.
Hoe komt het precies?
Het is ten eerste belangrijk om te weten dat in meer dan de helft van de gevallen geen specifieke oorzaak toe te kennen is aan het feit dat je te veel vruchtwater hebt. In veel gevallen wordt er gewoon te veel vruchtwater geproduceerd of neemt de baby te weinig op, wat dus zorgt dat er teveel over blijft. Naast deze oorzaken zijn er nog een aantal oorzaken die is voorkomen, dit zijn:
- Zwangerschapsdiabetes of voorafbestaande diabetes
- Een foetale misvorming
- Een infectie
- Een neuromusculaire ziekte
- Foetale anemie
- Een meerlingenzwangerschap
Onder een foetale misvorming kunnen diverse oorzaken vallen. Namelijk een niet goed aangelegde slokdarm of andere gastro-intestinale afwijking (dit zorgt ervoor dat de baby te weinig vruchtwater kan slikken). Maar ook een hartafwijking, afwijkingen van de hersenen of ruggenmerg of een afwijking van de urinewegen kunnen leiden tot te veel vruchtwater.
Wat zijn de gevolgen van te veel vruchtwater?
Er zijn een aantal gevolgen van polydramnion, zo verhoogt de kans op een vervroegde geboorte, complicaties bij de bevalling en op misvormingen bij de baby.
De baarmoeder kan teveel uitzetten, dit kan leiden tot het voortijd breken van de vliezen, voortijdige weeën en tot vroeggeboorte. Ook de placenta (moederkoek) kan vroegtijd loslaten.
Andere mogelijke gevolgen zijn:
- De navelstreng kan door de cervicale opening uitzakken en dichtgedrukt worden.
- Groeivertraging kan optreden bij de foetus, hierdoor kunnen misvormingen ontstaan.
- Urineweginfecties tijdens de zwangerschap.
- Een lastige bevalling omdat de baarmoeder geen ruimte heeft om samen te trekken.
- Overmatig bloedverlies na de bevalling.
Symptomen van polyhydramnion (te veel vruchtwater)
Te veel vruchtwater ontstaat bijna altijd geleidelijk waardoor je er niks van merkt. Als het sneller ontstaat, dan zul je het wel merken.
De buik groeit te snel en zal drukken tegen het middenrif, zo voelt de buik ook harder aan. De baarmoeder kan samentrekken (weeën) en je zult last krijgen van krampen.
Ook kun je zeer kortademig zijn en kunnen je voeten en benen opzwellen. Ten slotte kan het zijn dat de foetus erg beweegt.
Hoe wordt het vastgesteld?
In de meeste gevallen wordt het vastgesteld tijdens de zwangerschapscontroles. Het valt namelijk snel op doordat de buik sneller groeit dan verwacht en de foetus lastiger gevoeld kan worden. Ook de verschillende klachten die voorkomen, kunnen ertoe leiden dat het geconstateerd wordt. Door middel van een bloedonderzoek en echografie zal gekeken worden naar de oorzaak. Ook kunnen er aanvullende testen worden uitgevoerd om aangeboren afwijkingen bij de baby in een vroegtijd stadium op te sporen.
De behandelingen van polyhydramnion
Wanneer is gebleken dat er geen bekende oorzaak is, dan zal er meestal geen behandeling nodig zijn. Wanneer uit het onderzoek wel is gebleken dat er een bepaalde oorzaak is, dan zal die worden behandeld aan de hand van de oorzaak.
- Eventueel zal medicatie (indomethacine behandeling) toegediend worden om de urineproductie van de foetus en het longvocht te verminderen. Omwille van de mogelijke bijwerkingen, wordt de conditie van de foetus nauwgezet opgevolgd.
- In geval van foetale anemie kan een intra-uteriene bloedtransfusie (IUT) toegediend worden. Dit gebeurt alleen in gespecialiseerde ziekenhuiscentra.
- Amniodrainage: vooral bij een meerlingenzwangerschap kan geregeld het teveel aan vruchtwater weggezogen worden met een naald (een vruchtwaterpunctie of amniocentese). Bij een eenlingzwangerschap heeft dit meestal weinig nut omdat het weggenomen vocht op enkele uren volledig wordt aangevuld.
- Indien nodig zal de bevalling vervroegd ingeleid worden.
Belangrijk is dat je ten alle tijden contact hebt met je arts hierover.
Bron: http://www.nhs.uk/conditions/polyhydramnios/Pages/polyhydramnios.aspx